Week 68-69: Kuching ~ Bako NP ~ Longhouse Stay ~ Mt. Kota Kinabalu ~ Renau

WEEK 68
Maandag 10 april 2017
Na een gebroken nacht, twee vluchten van totaal zo'n 6 uur, een vertraging van 1,5 uur en een resterende overstaptijd van 1,5 uur komen we om 12:43 uur aan op Kuching Airport, Sarawak - Borneo. De komende ruim 5,5 week reizen we door Maleisië, waarvan bijna 3 weken op Borneo. Nadat we onze backpacks weer hebben nemen we een taxi richting het centrum van Kuching. We hebben dit keer nog geen hotel geboekt, dus na aankomst gaan we eerst op zoek naar een geschikte accommodatie, die we ook hier uiteindelijk weer gewoon vinden. Als we ingechecked zijn en ons wat hebben opgefrist proberen we eerst nog even twee uurtjes wat slaap in te halen. Tja, vannacht is het bij drie uurtjes gebleven .... 's Avonds lopen we vanuit het hotel nog even langs de boulevard van Kuching en zoeken we een lokaal tentje waar we kennismaken met de heerlijke Maleisische Sateh. Een tafeltje aan de waterkant met uitzicht op de rivier. Na het eten lopen we nog een stukje door de stad en brengen we vast even een bezoekje aan een Chinese Tempel welke druk bezocht wordt. Daarna gaan we een beetje op tijd ons bed in. Hopen dat we vannacht een beetje goed slapen hier. Morgen blijven we nog een dagje in Kuching en willen we nog even bij een paar tourbureautjes informeren over eventuele tourtjes hier .... Welkom op Borneo!  

Dinsdag 11 april 2017
We hebben beide heerlijk geslapen vannacht en pas als de wekker gaat om 09:00 uur worden we wakker. Om 09:30 uur gaan we even ontbijten beneden in het hotel, maar dit blijkt geen succes .... Anyhow! Dan alleen maar een bak koffie en daarna nog even langs de 7 Eleven voor wat brood en jam. Tegen een uur of 10:30 uur verlaten we het hotel en gaan we even wat het plaatsje bekijken. Kuching is nou niet een stad met vele bezienswaardigheden, maar het is een gezellig stadje waar je best even een paar uur kunt rondlopen. We gaan even bij drie tourbureautjes langs om ons wat te laten informeren over mogelijke tourtjes en eventueel een meerdaagse excursie. We zijn er nog niet echt uit, liever doen we dingen graag op eigen gelegenheid en niet in een tourgroep, nog maar even een nachtje over slapen dus. Anyhow!  Vandaag vermaken we ons hier prima, eten we tussen de middag een noodlesoupje, nemen we nog een kijkje in een schitterende Orchideeën tuin en varen we uiteindelijk nog even met een klein bootje naar de overkant van de rivier om een kijkje te nemen in het plaatsje daar. Aan het einde van de middag nemen we het zelfde bootje weer terug en gaan we eerst even terug naar het hotel. Omdat de airconditioning vannacht heeft gelekt en vanmorgen de hele kamer nat was (gelukkig niet onze backpacks), moeten we eerst nog van kamer wisselen. Altijd fijn als je een paar dagen op een locatie zit. NOT! 's Avonds lopen we nog een stukje door het plaatsje op zoek naar een restaurantje en daarna gaan we weer een beetje op tijd terug naar onze kamer. Morgen checken we hier uit en laten we onze backpacks hier achter voor opslag, we willen naar het Bako National Park en daar hebben we voor morgenavond een accommodatie geboekt voor een nachtje. We nemen dus alleen een klein dagrugzakje mee, wel zo handig!  We moeten om 09:00 uur de bus nemen morgen dus we hoeven er gelukkig niet heel vroeg uit ....  

Woensdag 12 april 2017
Om 07:45 uur gaat de wekker en een half uurtje later kunnen we beneden wat ontbijten. Daarna checken we uit, laten we de backpacks hier achter en lopen we richting de bushalte voor de bus naar het Bako National Park, een ritje van zo'n 45 minuten met de lokale bus voor MR 3,5 p.p. (zo'n € 0,75). We worden afgezet bij de boot terminal voor de boot richting het Bako National Park, een boottochtje van zo'n 15 minuten. Als we ons hebben ingeschreven en de entree fee voor het NP hebben betaald, hoeven we niet lang te wachten en worden we na zo'n tien minuten richting het Head Quarter van Park gebracht. Ook hier moeten we ons melden i.v.m ons verblijf in het Park vannacht en de accommodatie die we hebben geboekt. Inmiddels is het een uur of 10:30 en nog te vroeg om in te checken uiteraard. We besluiten een hike uit te zoeken van de plattegrond, eentje welke door de Park ranger wordt aanbevolen en beginnen aan onze eerste hike in het NP. De eerste wandeling lopen we de T. Pandan Kecil track, een wandeling van 2,6 kilometer waar we ruim 1,5 uur over doen. Het Bako NP staat bekend vanwege de 7 verschillende soorten vegetatie en de inheemse Neusapen welke hier op Borneo leven. Tijdens onze eerste twee hikes spotten we geen Neusapen maar het landschap is erg mooi. De hike leidt naar een mooi uitzichtpunt, vanwaar wij beneden in de baai een bootje nemen. We laten ons  een eindje verderop bij het eindpunt van de T. Paku hike, een kortere wandeling van ca. een uur, vervolgens weer afzetten. We varen met het bootje nog langs twee krijtrosten welke zijn uitgesleten in de vorm van een Cobra, een gezicht en eentje in de vorm van een kikker (met een beetje fantasie, dat dan wel ....) Vanaf het eindpunt van deze hike lopen we terug in de richting van Head Quarter, waar we rond 15:00 uur inchecken voor onze accommodatie. We hebben de helft van een huisje geboekt met eigen badkamer en een heerlijke veranda, midden in het Park. Het is geen super luxe accommodatie maar wel eentje midden in de natuur. En .... als we zijn gesettled en even wat zitten te relaxen op de veranda wordt onze aandacht getrokken door een paar Neusapen. Wow! Gewoon hier bij ons voor de deur! Wat een bijzondere Apen zijn dit zeg. Ik heb ze al vaak op foto's gezien, want in elke reclame uiting voor Borneo en elke reisbrochure komen ze voor, maar nu, hier, bij ons voor de deur, in het echt! Het zijn grote Apen met een dikke, bolle buik en een grote neus. Het mooie is dat het inmiddels een uur of 16:00 is en alle dagjes toeristen het Park al weer hebben verlaten en wij dus nu de Neusapen helemaal voor ons zelf hebben. Na ze een tijdje geobserveerd te hebben laten we de beesten weer met rust en gaan we terug naar ons huisje. Als we nog even wat gedronken hebben trekken we onze schoenen weer aan en gaan we nog voor een korte, derde hike vandaag, de T. Delima, eentje die ons naar de Mongroven leidt. Het is een wandeling van 1 kilometer enkele reis en we doen er zo'n 1,5 uur over voordat we weer terug zijn bij ons huisje. Nee, geen Neusapen meer gespot maar het was wel een leuke wandeling in weer een totaal andere vegetatie als vanmiddag eerder. Om 18:30 uur lopen we naar het cafetaria bij de Head Quarter waar we wat eten, voordat we vanavond met een gids nog een night walk gaan maken in de jungle. Om 20:00 uur gaan we met vier gidsen en een groep van zo'n 18 man een night walk maken in de junle op zoek naar de dieren die voornamelijk 's nachts actief zijn. Altijd een leuke manier om weer eens op een andere manier met de natuur in contact te komen. Als eerste spotten we een Groene Boomslang, een van de giftigste drie in Maleisië, oeps! Oke, we staan weer op scherp dus. Verder spotten we diverse grote (en kleine) Spinnen, waaronder een grote Tarantula (Vogelspin). Verder een aantal Wandelende Takken, een paar Jungle Kikkers, een Flying Lemur (kruising tussen een vliegende Aap en een Vleermuis) en het meest bijzondere van deze night walk is de Wild Cat! Helaas gaat het halverwege de wandeling even keihard regenen en moeten we op de valreep nog even onze regenpakken aan doen, maar des al niet te min vonden wij het weer een mooie ervaring. Rond 22:00 uur zijn we terug, halen we nog even wat te drinken en genieten we nog even na op onze veranda bij het huisje. Om 23:00 uur zoeken we ons bed op, want morgen willen we vroeg de wekker zetten in de hoop nog wat Neusapen te kunnen spotten.  

Donderdag 13 april 2017
Als om 06:00 uur de wekker gaat blijkt het nog een half uurtje te vroeg, buiten is het nog aarde donker. Dan besluiten we nog maar een half uurtje te blijven liggen voor we eruit gaan en op zoek gaan naar de Neusapen. In eerste instantie vinden we er geen, maar dan horen we ze in de verte, een groepje hoog in de bomen achter een van de andere huisjes. Omdat ze wel echt een eind weg zitten besluiten we nog voor het ontbijt een andere korte hike te doen, wie weet komen we ze daar ook nog tegen. Helaas, het is een korte, maar stijle klim omhoog naar een uitzichtpunt over de baai, maar we spotten geen Neusapen meer. Als we even later in het cafetaria zitten te ontbijten, komt een ranger ons halen omdat hij Neusapen heeft gespot vlakbij de Head Quarter. We laten ons ontbijt maar even voor wat het is en lopen naar buiten. Wat gaaf! Twee Neusapen zitten in de bomen vlakbij de Head Quarter en lijken zich van niets of iemand iets aan te trekken. We kunnen ze (samen met nog een groep andere toeristen) lang en van dichtbij observeren, wat een bijzondere Apen dit. Als we een tijd hebben staan kijken besluiten we nog maar even verder te ontbijten om vervolgens onze spullen te gaan pakken, uit te checken en nog te gaan beginnen aan een wat langere hike. We moeten vanmiddag om 15:00 uur het laatste bootje terug weer hebben, want we verlaten vandaag het Bako NP weer. We beginnen aan een hike naar Ulu Assam, een uitzichtpunt en dus wederom een flinke klim naar boven, een wandeling van ruim een uur. Daarna volgen we de Lintang Trail, een loop van 5,8 kilometer waar zo'n 3,5 voor staat. De wandeling staat bekend vanwege de diversiteit in vegetatie, iets wat uniek is voor dit Park. Onderweg spotten we nog een groepje Neusapen hoog in de bomen. Ook lopen we nog een stukje richting de Mongroven omdat we een gids hoorden zeggen dat ze mogekijk die kant op zouden gaan om te eten, maar heleaas .... Dan vervolgen we onze route, een stevige wandeling en eentje die met deze warmte en hoge luchtvochtigheid wel bijdraagt aan een grote zweetpartij. Ik wist niet dat een mens in een paar uur zoveel liter vocht kon verliezen .... Anyhow! We lopen de wandeling uit en komen rond 14:10 uur volledig bezweet en uitgeteld aan bij de Head Quarter waar we ons eerst uitschrijven en vervolgens even een koude Coca-Cola drinken. Dan is het wachten tot we om 15:00 uur het laatste bootje weer kunnen nemen terug richting Bako, om vervolgens vanaf daar weer de lokale bus terug te nemen in de richting van Kuching. We halen de bus van 15:30 uur en zijn rond 16:15 uur weer terug in het hotel in Kuching. Even wat spullen uitspoelen, beetje verdiepen in wat opties voor de komende dagen en dan straks nog even een hapje eten in een restaurantje vlak naast het hotel. Inmiddels is het bijna 22:15 uur,  heb ik het reisverslag bijgewerkt van de afgelopen dagen en heeft Sander zich zitten inlezen over de omgeving. We gaan nu zo slapen en morgenochtend kijken we nog even waar we heen willen. Het liefst willen we morgen wel weg uit Kuching, zodat we nog op een andere locatie wat de omgeving kunnen gaan bekijken. Tja, afgelopen nacht in een National Park is ons eigenlijk wel heel goed bevallen ....  

Vrijdag 14 april 2017 (Goede Vrijdag)
Helaas hebben we vannacht niet zo goed geslapen, wat een luidruchtige buren en wat een gehorige kamer dit. Hier gaan we vandaag zeker niet blijven! Om 09:30 uur gaan we even ontbijten en na het ontbijt pakken we onze spullen, checken we uit en laten we onze bagage nog even achter in het hotel. We hebben besloten dat we eerst richting het tourbureautje lopen waar we van de week ook geweest zijn, om te kijken of zij ons kunnen overtuigen nog een tourtje te boeken voor de komende dagen. Alles bij elkaar spreken we ruim een uur met de eigenaar David over een meerdaagse jungle tour met overnachting in een traditioneel Longhouse bij een Iban stam (de Koppensnellers). We besluiten het tourtje bij David te boeken voor de komende dagen, wat inhoud dat we dus nog een extra nachtje in Kuching moeten blijven. Straks dus eerst maar weer op zoek naar een ander hotel .... Ook neemt David uitgebreid de tijd om met ons te kijken naar ons reisplan voor het andere deel van Borneo, Sabah. Als we klaar zijn lopen we langs een hotel wat hij ons aanrade en daar hebben we uiteindelijk voor de komende nacht een heerlijk luxe kamer geboekt. Even een wat luxer hotel, maar wel erg lekker voor we morgen de jungle in trekken. Dan lopen we eerst terug naar het andere hotel waar we vanmorgen onze bagage hebben achtergelaten en lopen we even langs een laundry om eerst onze was te doen, voor we inchecken in het nieuwe hotel vlakbij. Tussendoor nemen we bij het restaurantje naast de laundry een Laksa (een uitgebreide noodlesoup) als lunch. Als we zijn ingechecked blijven we eerst een uurtje of zo op de kamer, daarna lopen we nog even Kuching in, doen we een poging een boottochtje te maken voor zonsondergang maar gaat de motor stuk en staan we binnen een half uur weer aan wal en zoeken we ook voor vanavond maar weer een restaurantje op. Dan vanavond maar niet al te laat terug naar de kamer zodat we even onze spullen kunnen pakken voor de komende dagen, want ook nu kunnen we onze grote backpacks weer hier achterlaten. Wel zo handig!  

Zaterdag 15 april 2017
Vanmorgen worden we al om 08:00 uur opgehaald door onze gids Mass, voor ons tourtje richting de jungle met een overnachting in een traditioneel Longhouse bij de Iban stam. Onderweg brengen we een bezoek aan het Semenggoh Nature Resurve, waar we een Orang Utang Rehabilitation centre bezoeken. Tussen 09:00-10:00 en tussen 15:00-16:00 uur zijn bezoekers hier welkom op de momenten dat de Orang Utangs worden (bij)gevoederd. De beesten leven in hun eigen omgeving in een Nature Reserve van ruim 650ha, totaal 28 stuks. Er is dus zeker geen garantie dat je ook daadwerkelijk oog in oog komt te staan met de Orang Utang. Wij zijn er ruim op tijd, om 08:40 uur lopen we richting het verzamelpunt waar we om 08:55 uur een veiligheids briefing krijgen, daarna lopen we naar een van de drie locaties waar de Orang Utangs gevoederd worden als ze komen opdagen .... Tot 09:25 uur blijft het angstvallig stil, totdat we via de ranger horen dat er aan de andere kant van het park wel eentje is gespot en op de grond zit. We lopen snel die kant op in de hoop voor de drukte te zijn en er nog een glimpse van op te kunnen vangen. En we hebben geluk .... de Orang Utang op de grond lijkt geen haast te hebben en we kunnen hem tot op een meter of 5 afstand benaderen. Wow! Wat een bijzondere beesten dit! Als we even rustig wachten komt er nog een tweede uit de bomen te voorschijn. Wel een half uur zoiets kunnen we de beide rustig observeren als ze zich vol eten met Bananen en zelfs een Ananas. Dan worden we geroepen door onze gids Mass, die ons wijst op twee andere Orang Utangs aan de andere kant, nog hoog in de bomen. Ook deze twee komen onze kant op. En dan .... jawel, er komt er nog eentje aanzetten, een moeder met een jong, de jongste uit de groep welke in november 2016 is geboren. Hoe gaaf is dit? Zes Orang Utangs op een ochtend. Om 10:05 uur worden we door de ranger verzocht de dieren weer alleen te laten en het park te verlaten, immers zijn we hier ook niet om de rust van deze bijzondere dieren te verstoren. Wij lopen met onze gids weer richting de auto en vervolgen onze route. Onze volgende stop is op een lokale markt in Serian, waar onze gids inkopen doet voor ons eten in het Longhouse en wij even een half uurtje de tijd hebben om over de markt een rondje te lopen. Wat we hier zien is wel erg bizar .... Er worden hier Slangen en Schildpadden verkocht bij de viskraam. Als wij later bij onze gids Mass informeren blijkt dat de inheemse stammen hier de beesten gewoon op hun menu hebben staan. Ik moet er even niet aan denken persoonlijk .... Na de markt rijden we weer verder en om een uur of 13:00 stoppen we onderweg voor onze lunch. Na de lunch is het nog zo'n twee uur rijden tot we aankomen bij de Jetty, vanwaar we door onze stam worden opgehaald met een Longboat. Na de oversteek over het stuwmeer varen we dieper de jungle in over smalle riviertjes richting ons Longhouse, waar we vannacht zullen overnachten. Na aankomst straks maken we kennis met de Iban stam en de chief van de communitie. De Longhouse, is een traditoneel Longhouse in de jungle en heeft 32 deuren met 32 gezinnen. Voor de privé ruimtes loopt een soort van grote veranda waar iedereen voor hun deur zit. Als wij aankomen zijn er nog veel op het land aan het werk en een aantal vrouwen zijn in het Longhouse bezig met het scheiden en drogen van pepers. Wij worden voorgesteld aan het gezin waarbij wij te gast zullen zijn, de familie van de chief van deze Iban stam. Inmiddels is het 16:45 uur en kunnen wij wat rondlopen in het Longhouse, wat foto's maken en even wat relaxen terwijl onze gids koffie zet en een begin maakt aan het koken van het eten vanavond. Wat leven deze mensen nog primitief zeg .... Rond 19:00 uur is het eten klaar en worden we geroepen om aan te schuiven aan tafel. Mass heeft heerlijk gekookt en er is eten in overvloed. Een van de specialiteiten van hier is gestoomde Kip uit Bamboo, heerlijk! De Kip wordt in een holle Bamboo stam gestopt met verse kruiden en op het vuur gaar gestoomd wat zorgt voor een heerlijke Bamboo smaak. Als we klaar zijn met eten is het tijd voor onze avondvoorstelling .... een korte, culturele dans optreden van een paar mensen uit ons Longhouse, waarbij we natuurlijk niet kunnen ontglippen om even mee te dansen. Gelukkig hebben we al de nodige Reistwijn op en ach ja, niemand kent ons hier zullen we maar denken. Wij hebben mazzel dat we vannacht de enige toeristen zijn die in het Longhouse verblijven en overnachten, want op deze manier krijg je toch een wat reëeler beeld van hoe zo'n stam hier leeft als dat er een groep van 20-25 toeristen rondloopt hier. Na het dans optreden overhandigen wij de chief ons "geschenk" (zoals dat gebruikelijk is als je bij de stam te gast bent), wat bestaat uit een zak met 40 zakjes chips en twee grote zakken met lollies voor de kinderen. Dan roept de chief iedereen bij hem, neemt iedereen (groot en kein en dus niet alleen de kinderen) voor hem plaats en wordt alles netjes uitgedeeld aan iedereen. Wat grappig om te zien dat ook die stoere jongens die hier rondlopen nu vooraan zitten in de rij voor een paar lollies en een zakje chips. Daarna komt iedereen ons persoonlijk bedanken (tja dat hoeft nou ook weer niet) en voor we het in de gaten hebben is iedereen weer vertrokken. Wij spelen nog een potje kaarten, waarbij we nog wel de nodige bekijks trekken en tegen 22:00 uur net voor de generator uit gaat maken we ons op voor een nacht in het Longhouse .... Wij slapen met z'n drieen op de veranda voor de deur van het huis van de chief op dunne slaapmatjes en onder een klamboe. Gelukkig is het hier in zo'n Longhouse niet zo warm (32 graden Celsius als we onder de klamboe gaan liggen) en dus duurt het wel even voor we in slaap vallen. Benieuwd hoe we hier vannacht zullen slapen, want tja echt een vorm van privacy is hier in zo'n Longhouse wel erg ver te zoeken hoor ....  

WEEK 69
Zondag 16 april 2017 (Pasen)
Ik ben vanmorgen al vroeg wakker, een uur of 06:00 denk ik. Wat een gebroken nacht vannacht. Eerst duurde het een tijd voor ik überhaupt in slaap viel vanwege de warmte en daarna ben ik nog drie keer wakker geworden van blaffende honden (een stuk of 30 die aansloegen toen er een van de mannen terug kwam van de jacht) en in mijn ogen overspannen kippen. Denk je in de jungle in alle stilte te slapen, nou niets was minder waar. Anyhow! Om 07:00 uur is ook Sander wakker en moeten we eruit, want we zouden vanmorgen rond 08:00 uur, na het ontbijt vertrekken voor een hike de jungle in. Als wij al even op zijn komt ook onze gids eruit en dat terwijl hij het ontbijt voor ons zou moeten maken. Uiteindelijk is het 07:45 uur zoiets als we kunnen ontbijten en voordat we uiteindelijk vertrekken is het al bijna 09:00 uur, niet helemaal volgens ons plan, maar goed .... Het heeft vannacht behoorlijk geregent en ook nu regent het nog steeds. We gaan met de boot naar de overkant van de rivier en vandaar beginnen we aan een (wat later bleek) korte trekking van een uur door een mooi stukje jungle. Onderweg moeten we een keer of drie een rivier door om aan de andere kant van het water weer verder te kunnen lopen. We lopen samen met onze gids en een oude vrouw uit het Longhouse die onderweg nog wat kruiden plukt en meeneemt om straks te gebruiken voor het klaarmaken van de lunch. Als wij om 10:05 uur al bij het punt zijn aangekomen waar ze onze lunch gaan klaarmaken, vragen we aan de gids of we niet op een ander punt nog een stukje kunnen wandelen, want een wat uitgebreidere trekking door de jungle, is juist een van de redenen dat we deze privé tour hebben geboekt. Als we de vrouw hebben afgezet op het punt waar zij de lunch gaat voorbereiden, varen wij met de boot nog een stuk door. Na ongeveer zo'n 30 minuten varen komen we op een ander stuk waar we nog een korte hike kunnen maken richting een waterval, een hike van eveneens ongeveer 30 minuten. Tja, wel iets anders als wat wij voor ogen hadden, maar goed wel door een mooi stukje natuur. Nadat we een kijkje hebben genomen bij de waterval nemen we boot terug en varen we terug naar onze luchplek. Er is een heerlijke lunch bereid hier midden in de jungle en na de lunch varen we terug naar de Longhouse waar we om 13:45 uur weer terug zijn. We besluiten samen met ons gids om vanmiddag om 14:30 uur het Longhouse weer te verlaten, ons terug te laten brengen naar de Jetty en vandaaruit met de auto weer terug te gaan in de richting van Kuching. Daar is inmiddels weer een kamer voor ons gereserveerd in het Imperial Riverbank Hotel, het zelfde hotel als waar we de laatste nacht hebben doorgebracht in Kuching. Net voor ons vertrek vanuit de Longhouse krijgen we nog een korte demontratie over de jacht met gebruik van een blaaspijp. Uiteindelijk vertrekken we al iets eerder en om 14:50 uur zitten we weer in de auto terug naar Kuching, een route van nog zo'n 257 km waar we alles bij elkaar nu nog zo'n vier uur over rijden. Als we om 18:45 uur terugkomen in Kuching worden we netjes bij het tourbureautje afgezet waar we David weer ontmoeten. Hij heeft voor ons een reservering gemaakt in het hotel waar hij ons met onze spullen weer afzet en in een Indonesisch restaurant waar hij ons, nadat we ons weer even iets hebben kunnen opfrissen, heen brengt voor een heerlijk uitgebreid Indonesisch diner. Na het eten brengt hij ons weer bij het hotel en zijn we tegen een uur of 22:00 weer terug op onze kamer waar we nog even lekker kunnen relaxen voordat we om een uur of 24:00 uur ons bed in duiken. Wat zullen wij vannacht hier weer lekker slapen. Morgen hebben we nog een laatste dagje in Kuching en worden we om 11:30 uur opgehaald voor een excursie met een privé gids naar een Cultural Village, een soort van openlucht museum op zo'n drie kwartier rijden vanaf Kuching. Daarna worden we om 18:00-18:30 uur direct naar het vliegveld gebracht voor onze vlucht naar Kota Kinabalu op Sabah van 20:35 uur.  

Maandag 17 april 2017
Helaas heb ik vannacht niet zo goed geslapen, de hele nacht ben ik in de weer geweest omdat ik last had van enrome buikkramp. Wat ben ik blij dat we vannacht hier sliepen en niet in het Longhouse .... Om 09:15 uur hebben we de wekker gezet, want we kunnen hier tot 10:00 uur ontbijten en er wordt hier een heerlijk uitgebreid ontbijtbuffet geserveerd. Na het ontbijt besluit ik dat het beter is voor mij om vandaag maar een dagje rustig aan te doen en in het hotel te blijven en te vragen voor een late check out vanavond om 18:00 uur. Sander gaat straks alleen met onze gids een middagje op pad naar het Cultural Village. Vanmiddag dus helaas alleen op pad, nou ja alleen, met mijn privegids Musa. Om 11.30 uur werd ik opgehaald waarna we in 45 minuten naar het Sarawak Cultural Village zijn gereden. Dit is een soort openluchtmuseum met 7 verschillende huizen van de verschillende stammen die in dit gebied van Borneo leven. (Bidayuh, Iban, Penan, Orang Ulu, Melanau, Malays en Chinese) Het geheel ligt in een super mooie omgeving aan de voet van Mount Santubong. Mijn gids heeft mij rondgeleid langs de huizen en mij veel verteld over de gebruiken van de verschillende stammen wat wel interessant was. Om 16.00 uur was er een culturele voorstelling, waarin de 7 stammen voorkwamen. Meestal hou ik persoonlijk niet zo van deze voorstellingen maar deze zat wel goed in elkaar. Om 17:30 uur ben ik terug in het hotel, waar ik nog even een douche neem en we daarna naar beneden lopen om uit te checken. Onze gids brengt ons naar het vliegveld voor onze vlucht naar Kota Kinabalu op Sabah van 20:35 uur. Nadat we hebben ingechecked eten we op het vliegveld nog wat voor we ons richting de gate begeven. De vlucht is netjes op tijd en we komen zelfs 20 minuten eerder aan op het vliegveld van Kota Kinabalu. Als we hier onze bagage weer hebben afgehaald van de lopende band lopen we richting de taxi standplaats en nemen we een taxi naar ons hotel, waar we tegen 22:45 uur inckecken. We hebben voor twee nachten een kamer gereserveerd hier in Kota Kinabalu en daarna zullen we weer verder reizen en gaan we kijken wat Sabah verder nog te bieden heeft. Voor morgen hebben we geen grote plannen, eerst maar een beetje rustig aan opstarten en daarna zien we wel verder. Welterusten voor nu!  

Dinsdag 18 april 2017
Vannacht op zich wel prima geslapen, ondanks dat we in een heel drukke buurt zitten met restaurantjes en barretjes die echt 24/7 open zijn (oordopjes scheelt dan wel hoor). Ik ben om een uur of 07:30 wakker en ga me nog even wat inlezen op internet en in de Lonely Planet, terwijl Sander probeert nog wat uit te slapen. Het regent en het ziet er somber uit vandaag, dus we besluiten vanmorgen rustig aan te doen en ons nog wat verder te verdiepen in onze reisplannen voor de komende twee weken hier op Sabah, Borneo. Vanmiddag willen we even bij de tourist information langs voor informatie en we willen bij twee duikscholen langs om te kijken of we voor de laatste dagen op Borneo nog een duik package kunnen boeken (of in elk geval informeren). Kota Kinabalu op zich heeft niet zoveel te bieden en is nou niet een must do op ons lijstje, dus zo kunnen we mooi onze tijd goed invulling geven. Nadat we wat informatie hebben ingewonnen bij het tourist information centrum lopen we even lang bij Borneo Divers. We spreken daar met Felix die ons informatie geeft over een duik package van 4 dagen/3 nachten op het eiland Mabul in een luxe duikresort waarbij we drie dagen kunnen duiken, waarvan een dag op Sipadan,  een bijzondere duiklocatie hier op Borneo, eentje uit de top tien duiklocaties ter wereld (volgens de berichten die wij er over hebben gelezen). We zouden onze laatste dagen op Borneo willen gaan duiken in het zuiden, voordat we naar het vaste land vliegen van Maleisië. Omdat wij e.e.a. nog even willen overwegen spreken we af dat we er nog even over nadenken en uiterlijk morgen via mail e.e.a. bevestigen. Daarna lopen we via de waterkant terug in de richting van ons hotel, waar we ook nog even langs een tourbureautje gaan voor een tourtje naar het Sungai Kinabatangan wetlands gebied en het boeken van een accommodatie in Sepilok voor over een paar dagen. Nadat we bij het tourbureautje klaar zijn en alles hebben geregeld, eten we wat bij een lokaal restaurantje en daarna gaan we terug naar het hotel. Vanavond maar weer eens even wat foto's uitzoeken en een keer een beetje op tijd naar bed. Morgen willen we om 08:00 uur de bus nemen naar Mount Kinabalu National Park, waar we voor een nacht via Booking.com een accommodatie hebben geboekt net buiten het National Park.  

Woensdag 19 april 2017
We waren vanmorgen al op tijd eruit, om 07:00 uur want we willen om 08:00 uur de bus nemen naar Mount Kinabalu National Park. Iets over 07:30 uur lopen we richting het busstation. Het blijken minivans te zijn en het jammere is daarvan dat ze pas vertrekken als ze vol zijn (net als in Afrika) en dat we dus nog ruim een uur moeten wachten voordat we vertrekken. De rit duurt zo'n twee uur en rond 10:40 uur worden we afgezet voor de ingang van het National Park. Gelukkig kunnen we onze grote backpacks afgeven bij een hotel bij de ingang van het Park. We beginnen om 11:00 uur met een guided tour van drie kwartier door een stukje van het Park met nog wat uitleg her en der. Dit Park telt meer dan 600 verschillende soorten Orchideeën (to be onnest .... wij wisten niet eens dat er zoveel verschillende soorten bestonden). We spotten de kleinste Orchidee (een witte) en een andere kleine die de Death Leaf Orchidee heet (een roze). Tja zo'n vegetatie als hier in een tropisch regenwoud blijft toch altijd fascinerend. We blijken de enige te zijn en dus heeft het meer weg van een privé tour. Aansluitend krijgen we nog met een andere gids een rondleiding door de Botanische tuin van Mount Kinabalu National Park en ook hier komen we in aanraking met nog een aantal bijzondere Orchideeën, waaronder eentje de onze gids de Sexy Orchid noemt. Eveneens eentje met een heel klein bloemetje dat volgens haar iets weg heeft van een vrouw in bikini .... De Orichidee staat een keer per twee maanden een dag in bloei en dus hebben we geluk deze zo aan treffen. Met het weer hebben we vandaag minder geluk. We zitten hier een in tropisch regenwoud en .... regenen doet het! En niet zo'n beetje ook. We besluiten na de rondleidingen eerst even te schuilen en wat te gaan lunchen in de hoop dat het weer straks nog wat opklaard. Van een tropische regenbui is al niet echt meer sprake want intussen regent het al ruim twee uur! Tegen 13:30 uur zoiets besluiten we het er toch maar op te wagen en gaan we nog aan een hike beginnen. Onderweg moeten we nog even twee keer schuilen voor de regen, maar daarna klaart het gelukkig op. Het voordeel van die grote bomen en Varens in een tropisch regenwoud is dat je behoorlijk beschut loopt, het nadeel is dat het ook na een flinke regenbui nog lang nadrupt. Het pad heeft op veel plaatsen meer weg van een stromende rivier en vaak is er geen andere weg als er dwars doorheen. Maar het is wel een prachtige omgeving, dat dan wel. Het is rond 17:45 uur als we uiteindelijk weer terug zijn bij de hoofdingang en we onze backpacks weer ophalen. Omdat het er naar uitziet dat het weer elk moment kan gaan regenen, besluiten we maar een taxi te nemen die ons afzet bij onze accommodatie zo'n anderhalve kilometer van de Park entree. We checken in en lopen vervolgens naar onze kamer, eentje aan de rand van het complex met een prachtig uitzicht op een mooie tuin en Mount Kinabalu. De kamer zelf stelt niet zoveel voor en is (zo blijkt later op de avond) super gehoorig, maar accommodaties in dit gebeid zijn voor Maleisische begrippen absurt duur. Omdat de accommodatie verder behoorlijk afgelegen zit, zijn we genoodzaakt om hier in het restaurantje te eten, nou niet echt een culinair hoogstandje of zo, maar goed we hoeven niet meer weg. De avond brengen we door op onze kamer en op dit moment (als ik het reisverslag bij zit te werken), zitten we in het donker op bed omdat het hier een half uur geleden zoiets keihard is gaan regenen en onweren! En dat terwijl wij hier nu in het droge seizoen zouden moeten zitten .... Hopen dat het morgen, op Sander zijn verjaardag beter weer is.  

Donderdag 20 april 2017 (Sander 39!)
Van harte gefeliciteerd Sander met je verjaardag! We zijn vanmorgen al weer beide vroeg wakker, dankzij de herrie die onze beneden buren om 06:15 uur al maken. Het is gestopt met regenen en als we uit het raam kijken is het helder. We besluiten even wat aan te schieten en eerst een kijkje te nemen buiten met een mooi uitzicht had op de berg .... Wat een mooi plekje dit. Met dit uitzicht op de bergen, besluiten we om vandaag toch niet nog een keer terug te gaan naar het Mount Kinabalu National Park, maar straks na het ontbijt door te gaan richting Renau. Het is 09:30 uur zoiets als we ontbeten hebben en onze spullen weer gepakt zijn. We checken uit en lopen vervolgens richting de hoofdweg om te wachten of er eeen bus voorbij komt richting Renau. Nu gaan de bussen hier niet met zo'n grote regelmaat en dus besluiten we maar direct dat we misschien beter kunnen gaan liften. En jawel hoor, bij de derde auto hebben we weer succes en kunnen we achterop een pick up mee in de bak en worden we na 21 kilometer netjes in het centrum van Renau afgezet. Ik zeg ideaal, geen tijd verloren. Nu de volgende zoektocht, een geschikt hotel voor komende nacht. Echt veel keuze is er niet en dus moet Sander het deze verjaardag doen met een minder luxe onderkomen als vorig jaar, de Luxe Safaritent, in Zuid-Afrika. Dit keer is er niet veel meer te vinden dan een basic hotel en moeten we het doen met een super klein kamertje. Maar, zo blijkt, we hebben wel goede Wifi hier dus kunnen we in elk geval nog even met de ouders en met Wendy en Jeady Skypen vanavond. Als we onze spullen weer hebben achtergelaten op de kamer, gaan we op zoek naar een bijzondere bloem voor Sander zijn verjaardag (op zijn varjaardagscadeau moet hij nog even wachten ....) Er blijkt hier een paar kilometer verderop een bijzondere bloem in bloei te staan op dit moment. De Rafflesia, 's werelds grootste bloeiende bloem, met wel een bloem doorsnede tot ruim 100 cm! De bloem bloeit een keer in het jaar of anderhalf jaar en staat maximaal 7 dagen in bloei. De bloem die wij opzoeken staat op een afgelegen plek bij iemand achter het huis en heeft een doorsnede van 73cm! De bloem staat in bloei vanaf 17 april en we zijn dus nog net op tijd om deze bijzondere bloem in bloei te zien, hier op Borneo. Hoe bijzonder is dit? Dit jaar dus geen bloemetje voor Sander zijn verjaardag, maar een kijke bij een bijzondere bloem. Nadat we de bloem hebben bezocht laten we ons door de zelfde chauffeur afzetten verderop bij de Poring Hot Springs, waar we voor we naar binnen gaan eerst nog even lekker wat gaan lunchen in een restaurantje bij de ingang. Daarna brengen we nog een bezoekje aan een mooie open Vlindertuin en maken we nog een Canopy Walk hoog door de boomtoppen van dit mooie regenwoud. Ik moet met mijn hoogtevrees wel even een paar keer slikken, want de gammele touwbrug waar we over moeten blijkt wel erg onstabiel .... Maar ja, het is vandaag Sander zijn dag zullen we maar zeggen. Voor we terug lopen naar de uitgang lopen we via een waterval en vervolgens kleden we ons nog even om voor een duik in de Rockpool en een voetenbad in de Hot Springs. Tegen 17:30 uur lopen we richting de uitgang van het park en als blijkt dat er geen bussen meer rijden, liften we ook hiervandaan weer terug naar Renau. Een jongen die bij de Hot Springs werkt geeft ons een lift en zet ons in Renau weer vlakbij ons hotel af. We geven de jongen MR 20 (ongeveer de helft van wat een taxi rekent) en hij wijst ons ook nog de bushalte vanwaar we morgenochtend onze bus moeten nemen naar Sepilok. Dan gaan we eerst even op zoek naar een restaurantje voor vanavond, maar al snel komen we erachter dat ook daarin hier niet zoveel keuze is. We gaan eerst even terug naar ons hotel, Skypen vast even met Theo en daarna lopen we richting een lokaal restaurantje waar we prima hebben gegeten. Voor we terug lopen naar onze kamer gaan we even langs bij een bakkertje waar we wat gebak op halen, zodat we straks op onze kamer in elk geval nog even samen koffie kunnen doen met een gebakje erbij .... We Skypen verder vanavond nog even met Dienie, Marrie en Dim en later op de avond nog met Wendy en Jeady. Sander heeft nog een tijdje nodig om alle felicitaties te lezen op Facebook en WhatsApp en in de tussentijd probeer ik weer even wat foto's van Borneo te posten op onze reisblog. Al snel is het weer 01:00 uur geweest voordat we gaan slapen. Morgen willen we rond 10:00 uur de bus nemen naar Sepilok, waar we voor de volgende twee nachten weer een luxe accommodatie midden in de natuur hebben geboekt en we een bezoek willen brengen aan de Orang Utangs ....  

Vrijdag 21 april 2017
Sander zijn verjaardag zit er weer op en om 08:45 uur gaat de wekker. Om 09:30 uur zijn we klaar, checken we uit en lopen we naar de bushalte. Als het goed is komt er rond 10:00 uur een bus die in de richting van Sepilok gaat. En jawel hoor, om 10:10 uur als er intussen al drie bussen voorbij zijn gereden, stop onze bus. Een busrit van zo'n 4 uur met onderweg een lunchstop van een half uur. De route gaat door de bergen, een prachtig, groen gebied. Na de lunchstop wordt het afwisselende groene landschap verruild voor grote plantages met Olie Palmen, het grootste exportproduct hier uit Maleisië. Om 14:15 uur worden we keurig afgezet op de kruising van de grote weg, zo'n anderhalve kilometer van onze lodge. Omdat we de backpacks bij ons hebben, het heerlijk warm is en we eigenlijk niet zoveel zin hebben om in deze warmte een eind te lopen met onze backpacks, steken we onze duim maar weer omhoog en hebben we zo een lift te pakken. Iemand die ons netjes voor de deur van de lodge afzet. We checken in en krijgen een mooie kamer in een twee onder een dak huisje met een ruime luxe kamer, een mooie veranda en een grote, luxe openlucht badkamer aan de achterkant in een tropische tuin. Tja, dit heeft meer iets weg van een verjaardags accommodatie. We drinken eerst even lekker koffie en thee op onze veranda en dan checken we eerst even onze mail bij de receptie .... Voor Sander zijn verjaardag hebben we van de week geïnformeerd voor een 4-daagse duik package op Mabul in een luxe duikresort waarbij we drie dagen kunnen duiken, waarvan een dag op Sipadan, een bijzondere duiklocatie hier op Borneo. Vandaag krijgen we de definitieve bevesting van de boeking. Van 26-29 april 2017 gaan we duiken op Mabul en Sipidan! Hoe gaaf is dat? Mooi verjaardagscadeau toch? Als we de mail binnen hebben lopen we nog even richting het Rainforest Discovery Centre, dit is een mooi natuurpark en ligt op nog 800 meter vanaf onze lodge. Alles bij elkaar lopen we hier zo'n 2,5 uur rond door een prachtig stukje natuur en horen we honderden vogels zingen (we zien er maar eentje!) en lopen we nog een stukje over een Canopy Walk. Dan spotten we ineens twee Orang Utangs in de bomen. Wow! Twee Orang Utangs, hier gewoon in het wild. Bijzonder dit! Als we de beesten een tijdje hebben staan observeren, lopen we terug in de richting van de uitgang van het park en terug richting onze accommodatie. We eten wat in het restaurant bij de lodge en op dit moment zitten we op onze kamer. Sander zit zich weer wat in te lezen in de Lonely Planet en ik zorg dat ook het reisverslag weer bij is. Vanavond maar even lekker genieten van deze luxe accommodatie en alle natuurgeluiden om ons heen. Morgen gaan we een bezoekje brengen aan het Sepilok Orang Utang Rehabilitation Centre, hier een kilometer verderop.